█ Zapraszam na swoją nową stronę Rejestr Polskich Drzew Pomnikowych (https://www.rpdp.hostingasp.pl), na której znajdą Państwo najbardziej aktualne dane dotyczące rekordowych drzew w Polsce. Strona ma charakter otwarty - każdy może się zarejestrować i po zalogowaniu dodawać do bazy "swoje" drzewa wraz z ich pomiarami oraz zdjęciami. Bez zalogowania program pracuje w trybie "tylko odczyt" - dodawanie wpisów (także ich modyfikacja i usuwanie) nie jest możliwe, jednak bez przeszkód można przeglądać zgromadzone w bazie dane.

Rodzaj obejmujący gatunki ciernistych, gęsto ugałęzionych krzewów liściastych, rzadziej niedużych drzew. Zazwyczaj porastają one różnego rodzaju nieużytki i zadrzewienia śródpolne, ale też są sadzone jako rośliny ozdobne ze względu na atrakcyjne kwiaty i owoce. Te pierwsze są zebrane w baldachowate kwiatostany i choć niewielkie, mogą być, zwłaszcza u odmian ozdobnych, bardzo efektowne - np. pełne (różyczkowate) i jaskrawo zabarwione (np. na czerwono). Równie dekoracyjnie wyglądają błyszczącoczerwone owocki głogów. W większości przypadków są one jadalne, a niekiedy dodatkowo posiadają cenne właściwości lecznicze.

Rodzaj głóg obejmuje 150-200 gatunków (niektórzy botanicy doliczyli się ich nawet 1000!). W podanych liczbach spory udział mają trudne do rozróżnienia mieszańce, powstałe wskutek łatwego krzyżowania się gatunków tego rodzaju. W Polsce występują naturalnie 3 gatunki głogu (wliczając wielopostaciowe mieszańce - 8 gat.). Są to: g. jednoszyjkowy (C. monogyna), g. dwuszyjkowy (C. laevigata) oraz g. pośredni (C. xmedia), będący mieszańcem dwóch pierwszych. Z innych ciekawych gatunków należy wymienić g. szkarłatny (C. intricata) oraz g. Lavalle'a (C. xlavallei). Ten ostatni to bezcierniowy, żółtoowocowy mieszaniec pochodzący z Francji. Wspomniana wyżej liczba gatunków głogu może robić wrażenie. Jeszcze większa jest jednak ilość jego odmian ozdobnych. Do najbardziej atrakcyjnych należy niewątpliwie odmiana 'Paul's Scarlet'. Posiada ona pełne, różowoczerwone kwiaty przypominające małe różyczki. Co do gatunku, z jakiego wywodzi się ta często sadzona w miastach odmiana, zdania są podzielone. Niektórzy zaliczają ją do głogu pośredniego, inni - do głogu dwuszyjkowego.

  Występowanie / Zastosowanie

Zasięg. Umiarkowana strefa półkuli północnej, w szczególności Ameryka Północna (ok. 100 gatunków), Europa i zachodnia Azja (łącznie ok. 50 gat.) oraz północna Afryka. Biotop. Zarośla śródpolne, nieużytki, skraje lasów. Preferencje. Z reguły rośliny o małych wymaganiach glebowych, światłolubne, odporne na mróz. Długość życia i tempo wzrostu. Drzewa (krzewy) o średniej długości życia, wolno rosnące. Głogi jednoszyjkowy i dwuszyjkowy osiągają wiek około 200(300) lat. Zastosowanie. Przede wszystkim jako rośliny ozdobne ze względu na bardzo dekoracyjne owoce, a także, zwłaszcza u odmian, na efektowne kwiaty (np. pełne i czerwone u odmian g. pośredniego). Używane także do budowy żywopłotów. Niektóre gatunki posiadają jadalne owoce. Szeroko znane są lecznicze właściwości wielu gatunków głogu; substancje w nich zawarte są przydatne głównie w leczeniu zaburzeń serca oraz stosowane do produkcji środków uspakajających.

  Pokrój

Wysokie krzewy lub niewielkie (5-15m) drzewa liściaste. Przeważnie są bardzo gęsto ugałęzione i posiadają mocno zdrewniałe, cierniste gałęzie.

↓→ Głogi to bardzo gęsto ugałęzione, cierniste krzewy lub niewielkie drzewa liściaste (na zdjęciach krzewiasta postać głogu jednoszyjkowego ↓ oraz drzewiasta postać odmiany ozdobnej 'Paul's Scarlet' głogu pośredniego/ dwuszyjkowego →).

  Wybrane okazy

█ Głóg odmiany 'Rubra Plena' przy rynku w Myślenicach. Piękny, stary okaz głogu o pełnych, różowych kwiatach można zobaczyć przy Rynku Głównym w Myślenicach. Jest to prawdopodobnie odmiana 'Rubra Plena' a być może 'Paul's Scarlet'. Pojedynczy, mocno pochylony pień drzewa ma obwód 1.55m (PG, 2021), a jego wysokość wynosi ok. 10m.

Najgrubszy znany autorowi strony "różowokwiatowy" okaz głogu rośnie w Myślenicach i ma pień o obwodzie 1.55m

  Korzenie / Kora

System korzeniowy u większości gatunków głęboki i rozległy. Kora z reguły płytko spękana na poletka lub łuszcząca się cienkimi pasmami.

  Pędy i pąki / Liście

Pędy i pąki. Pędy zróżnicowane na długo- i krótkopędy. Długopędy obłe, przeważnie z cierniami w kątach liści, krótkopędy ciernisto zakończone (z wyjątkiem niektórych bezcierniowych odmian ozdobnych); ciernie pojedyncze (rzadko rozwidlone) długości 1-3(10!)cm, szpiczaste i bardzo ostre. Pąki mieszane, zależne od gatunku, przeważnie jednak niewielkie, najczęściej jajowate w kształcie, okryte łuskami. Liście blaszkowate, pojedyncze, często z trwałymi przylistkami. Blaszka o zmiennym kształcie, przeważnie szerokojajowata i niezbyt duża, w zależności od gatunku od niepodzielonej do głęboko klapowanej, a nawet pierzastosiecznej (np. g. jednoszyjkowy). Ustawienie: skrętoległe na ogonkach. Okres występowania: Liście opadają na zimę, rzadziej są półzimozielone.

Krótkopędy większości gatunków głogu są przekształcone w ostre ciernie.	Porównanie bardzo głęboko klapowanych liści głogu jednoszyjkowego (po lewej) z łagodniej klapowanymi liśćmi głogu dwuszyjkowego (po prawej).		Matowozielone liście głogu zielonego są większe i mają zaostrzone klapy.

  Kwiaty

Obupłciowe, owadopylne i miododajne, zebrane w gęste, przeważnie stojące podbaldachy (rzadko pojedyncze). Pojedyncze kwiaty raczej niewielkie, z reguły białe (u form ozdobnych mogą posiadać rozmaite - najczęściej czerwone - zabarwienie). Pręciki w liczbie (5)10-20, ułożone w okółkach, z czerwonymi pylnikami. Słupek wielokrotny, dolny, w zależności od gatunku z 1-5 szyjkami. Okres kwitnienia: V(VI) (przeważnie po rozwinięciu się liści).

	↑ Jak sama nazwa wskazuje, główną różnicą pomiędzy kwiatami głogu jednoszyjkowego (po lewej) i dwuszyjkowego (po prawej) jest ilość szyjek słupka.
Niewielkie, białe kwiaty głogów są zebrane w baldachowate kwiatostany (na zdj. u głogu dwuszyjkowego).			Pełne, różowoczerwone kwiaty najczęściej spotykanej odmiany ozdobnej głogu Paul's Scarlet przypominają małe różyczki.

Owoce i nasiona Zebrane w owocostany, kulisto-owalne do kulistych, nieduże, jabłkowate (głogowate) owocki, posiadające w zależności od gatunku 1 (np. g. jednoszyjkowy), 2 (np. g. dwuszyjkowy) lub więcej (np. g. pięcioszyjkowy - zwykle 5) bardzo twardych, zwykle 1-nasiennych pestek. Kolor owoców u większości gatunków jest czerwony, jednak występują także gatunki i odmiany pomarańczowo-, brązowo i żółtoowocowe (np. g. żółty, g. Lavalle'a), a nawet posiadające czarne owoce (np. g. czarny, g. zielony). Owoce głogów stanowią cenny pokarm dla ptaków. Okres dojrzewania owoców: wczesna i/lub środkowa jesień.   Drewno / Inne informacje Drewno. U większości gatunków białe z różowawym odcieniem, ciężkie i bardzo twarde, trwałe. Inne informacje. █ Głogi bardzo dobrze znoszą przycinanie (żywopłoty), źle natomiast - przesadzanie (ich korzenie są także wrażliwe na przesuszenie). █ Głogi są podatne na tzw. "zarazę ogniową"; po stwierdzeniu choroby należy natychmiast odciąć i spalić zaatakowane gałęzie.

Początek strony

MOJEDRZEWA.PL

Copyright © 2006-2024 by Piotr Gach

Zobacz też:
Rejestr Polskich Drzew Pomnikowych
Tomasz Niechoda, Janusz Korbel -
Drzewa Białowieskiego Parku Narodowego
Monumental Trees
Konkurs Drewno jest wspaniałe (Nadleśn. Łopuchówko)